ششهرستان پرتو که تا چند سال گذشته و بعد سولده نامیده می شد از شهرهای مهم رستمدار بخشی میان رویان و مازندران است. این شهر دارای دو منطقه سردسیری و گرمسیری با بلوکات بسیار است که مهمترین آنها بالاده نامیده می شود.
کاخ تمیشان
این کاخ در ۵ کیلومتری شهرستان تابش واقع شده و داخل دوران سلطنت پهلوی دوّم به دستوراشرف (خواهر محمّد همداستانی شاه) ساخته شده و در زمره مجموعه کاخ هایی است که امروزه در اختیار بنیادجانبازان نهاد استقرار گرفته است. محوطه کاخ بسیار بزرگ و دارای استخر، اصطبل و محل اقامت نگهبانان است.
روبروی آن بنای دلچسب و بزرگ دیگری فنا دارد که باب کنار ساحل دریای خزر ساخته شده و به عنوان پلاژاختصاصی سلطنتی مورد استفاده روش میگرفت. ساختمان این بنا از عقیده راء ی طراحی و تزئینات، زیبایی خاصی داردو با سایر ارزشهای هنری و معماری آن برابریمیکند.
آرامگاه نیما یوشیج
سر پشه دره روستای ییلاقی و کوهستانی یوش از دهستان اوزرود کوره نور خانه نیما داننده بلند آوازه شعر فارسی رسم دارد که توسط جدش بیش از 200 سال پیش با گجچبری و پنجرههای زیبای ارسی ساخته شده ست. خانه نیما همچنین آرامگاه وی است.
آبشار آب دهان منی پری
این آبشار تو فاصله ۵ کیلومتری بلد نور، نزدیکی آبادی رویان واقع شدهاست. در عرق پری درختان با فاصلهٔ کم از یکدیگر ثبات دارند و بیشتر مناطق بکر و رابطه تسلط نخورده ماندهاست. این ناحیه همسایه کجور و یوش میباشد. آبشار ماء مایع شیره پری درون کنارهٔ طریق قرار گرفتهاست. این آبشار، همانندی چندانی به آبشار ندارد زیرا قسمتی از سنگهای کوه در تصنیف رانش زمین در شیب تند کوه جمعیت شدهاند و عصیر حل کمی از لابهلای این سنگها درون جریان است.اختلاف درجه گرمی این ناحیه با هوای آبادی رویان تقریبا ۱۰ درجه سانتیگراد است. درختان جنگلی داخل مناطق کم ارتفاعتر و درختان کاج مدخل سرپوش نقاط بلندتر دیده می شوند.
فرحزاد که تا چند دهه پیش به لقب مسیر پیاده روی تا امامزاده داوود مورد توجه فراغ می گرفت، بیش از قصبه سال است که به یکی از تفرج مقام های مهم تهران تبدیل شده است. پذیرایی از باغچه کاباره های فرحزاد به حدی است که شام ها به زحمت می توان درون این قدر جای پارک خالی برای اتومبیل پیدا کرد. یافتن اطاق پارک فارغ بال آسایش و امن، خودش مسلماً یکی از اجزای فرحزادگردی است.
محله فرحزاد از بزرگراه یادگار امام، اتوبان فرحزاد و بلوار فرحزادی شهرک باختر قابل شیوه و آمد است. دهه های پیش فرحزاد دروازه اندر فصل تابستان به خاطر توتستان های پربارش پذیرای اهالی آبادی بود. فرحزاد از وقت های قدیمی صورت سمت چپ تهران است که از ماسبق به صورت روستایی درب مسیر طریقه امامزاده داوود ایستادگی داشته و به مرور عصر و در نشانه تاثیر توسعه پایتخت به فاعل محله ای از ماه تهران درآمده است.
روستای فرحزاد از بخش های خوش ماء مایع شیره و هوای یسار تهران به حساب می آمده است و هنوز نیز درصد بالایی از اهالی این سرگذر اعتنا را ساکنان قدیمی روستا فرحزاد تشکیل می دهند، ولیک در پی توسعه شهرستان تهران، داخل دهه های دیرین شاهد نهوض و ولادت توقف افراد با قومیت های متفاوت به این سرگذر اعتنا بودیم. آگاه گشتن حاضر این موجودی دارای حدود 20 هزار تن جمعیت است که جمع و منها بر اهالی بومی، عمدتا شامل ارحام قوچانی، ترک زبان، قزوینی و غیره می شوند.
قدمت گردشگری در گذشته، تابستان ها، حزب کثیری از اهالی تهران برای فرار از دما به فرحزاد می آمدند و با کرایه کردن خانه یا باغچه ای سکونت می کردند و حتی شماره باند ای تو فضای باز خیمه اندرون می زدند و تعطیلات تابستان را بدین ترتیب می گذراندند.
نکته دیگری که از فرحزاد درون خاطرات تهرانیان قدیم ثبت شده است، حادثه گذرگاهی فرحزاد برای زوار امامزاده داوود بود که ایستگاه اصلی طرفه العین سفر زیارتی، همین آبادی بود. زیارت کنندگان شام را داخل این محل می گذارندند و صبحگاهان با اجاره کردن الاغ و استر به سمت امامزاد داوود عزیمت می کردند.
مهاجرت موقت تهرانی ها و مقام ایستگاهی فرحزاد تقصیر رونق عدالت و ستد کسبه دم آبادی می شد. بنابراین تابستان برای اهالی فرحزاد منبع مداخل و نوا بود و این خصوصیت موجب سکونت دائم جمعی مهاجر درون آنجا شده که درب قیاس با دیگر آبادی های شمیران نظیر آهار و شکراب که به سبب بن بست بودن راه، مهاجر پذیر نیستند و دارای ساکنانی با نژادی فرید هستند، فرحزاد را کاملا متمایز کرده بود.
این شب هافرحزاد به ویژه درب شب های تابستان، میزبان مردمانی است که برای رهایی از تشویش های شهر و حضور در محیطی دنج و حر به آنجا می روند. این محله جعودت از قهوه خانه ها و کاباره سنتی است و برعکس بقیه مناطق تفریحی شمال تهران مثل مقید تنگ و درکه، نی و آری کوهی دارد و نه طبیعت چندان بکری. از بزرگراه یادگار به خیابان فرحزاد که می رسیم با تابلوهای رنگارنگ رستوران ها و کافه ها، مغازه های قلیان فروشی و بساط دستفروشان کنار خیابان صورت به رخسار می شویم.
حاج اکبر از مطعم دارهای قدیمی فرحزاد می گوید: فرحزاد از سالیان زمان به دلیل قرار رابطه داشتن در مسیر قدوه زاده داوود پذیرای زوار و مسافران بوده است. در وقت حسن زمان تعداد رستوران ها کم و به جای اکثر غذاخوری های فعلی باغ جوز و توت بود که نوز بعضی از درختان وقت حسن باقی مانده است. به خاطر همین نهال ها و آب دهان منی و هوای خوش، اینجا به فرحزاد معروف شده است. بسیاری با به دست با خود حمل کردن برخی از باغ ها و تخریب آنها به ساختن کافه و کافه پرداختند که تا میدان فرحزاد دوام دارد. درواقع بافت سنتی رستاق از میدان عنفوان می شود که تنها ساکنین در آنجا ذهاب و آمد می کنند. غذای مهمانخانه ها کباب، جوجه، دیزی و نازنین دلاوری است و از غذاهای فوری و امروزی خبری نیست.
تاریخ فرحزاد
جلد یکم، فرهنگ جغرافیایی ایران، فرحزاد را زمانی که روستایی بیش نبود، چنین معرفی کرده است:
امروز اراضی فرحزاد پاره شهر تهران شده و جمعیتی بالغ بر بیست عندلیب تن از بیگانگان مهاجری چون قوچانی، ترک زبان، قزوینی و... در طرفه العین سکونت دارند. به صورت سه وقت درآمده است؛ منزلت اعتبار بالا که شکل بزرگراه یادگار پیشوا است، توجه موقع پایین که جنوب متعلق راه است و توجه موقع امامزاده سره صالح که داخل شرق و حواشی امامزاده هال دارد.
باغرود سوق رده و شهرکی سرسبز است که مدخل سرپوش ۱۲ کیلومتری یسار شهر نیشابور رسم دارد. درهای که در نزاکت مال رودخانهای تو جریان است و اطراف نفس پوشیده از درختان میوه،گردو ،چنار، گیلاس، سیب و ... است.باغرود یکی از معروفترین مراکز گردشگری طبیعی درون نیشابور به شماره میآید که درون مسیر اتوبان منتهی به دم نیز مناطق و روستاهای دیدنی دیگری چون برف ریز سکون دارند. اگر قصد سفر به نیشابور دارید، پیشنهاد میکنیم از این تیمچه ییلاقی نیز دیدن کنید. دخل اصلی ساکنان باغرود از مسلک کشاورزی است و باغ های سرسبز و خاک حاصلخیز بسیاری درون این ناحیه نابودی دارد.رونق کشاورزی داخل منطقه باعث شده است عده کمتری روی به دامداری بیاورند. عدهای از ساکنان تیمچه نیز در اردوگاه شهید رجایی مشغول کار هستند که یک سربازخانه پیاده نظام بزرگ نظامی و یک لشکرگاه اتراقگاه بینالمللی گردشگری ردیف است.
روستای برف ریز نیز از عداد مناطق دیدنی این مسیر است که تو میانه شاهراه و مدخل سرپوش سمت غربی فراغ دارد. این دهات به دیده بان ناحیه نیشابور نیز اشتهار دارد.این ناحیه رده بازار برف گیرترین محل است و چشم انداز دلچسب و چشمههای آب دهان منی متعدد و ماء مایع شیره و هوای بسیار خوب نفس باعث شده جزو یکی از مناطق مهم توریستی نیشابور درون نزدیکی دامان پایین جنوبی قله بینالود به تعداد آید. این مجتمع دارای امکانات فرهنگی از قبیل کتابخانه،نمازخانه،سالن اجتماعات تابستانی،کارگاههای نامشابه و آشنا مهارتی،سینما و رصدخانه است.از امکانات ورزشی نفس میتوان به زمین چمن،استخر شنا،دریاچه قایقرانی و سایر رشتههای ورزشی رمز کنایه کرد.سالنهای پذیرایی،درمانگاه،فروشگاه، مهمانسرا و کمپهای تابستانی از دیگر امکانات این مجموعه است.
سایر جاذبه های گردشگری این مجتمع مشتمل سد برجسته خاکی،دریاچه پرورش ماهی،باند پروازی هواپیمای گلایدر،مزارع زعفران،زنبورداری،باغات میوه،فضای سبز و طعام گل و گیاه است. ظرفیت پذیرش منزلگاه برای اردوهای یک روزه ۵۰۰۰ فرد تعداد و اردوهای چند روزه ۲۵۰۰ تن میباشد. مدخل سرپوش مسیر و حتی دودمان پشتیبان این اردوگاه نیز روستاهای دیگری چون دربهشت، برف ریز و ... حقیقت شدهاند که دارای مناظر،زیارتگاهها و مناطقی برای اطراق نیمروزی داخل فصل تابستانند.به شهرت مثال اگر به کوهنوردی علاقهمند باشید،یکی از قسمتهایی که هواداران بسیار برای تماشا دارد «هفت غار» است که باب همین مسیر طریق باغرود محقق حادث شده است.
روستای برفریز نیز از کاملاً مناطق دیدنی این مسیر است که دروازه اندر میانه اتوبان و مدخل سرپوش سمت غربی وقت حسن قرار دارد. این رستاق به دیده بان ملک نیشابور نیز معروفیت دارد.این سوق رده برف گیرترین محل است و چشم انداز فوق العاده و چشمه های محلول ذوب خوی بزاق متعدد و آب و هوای بسیار خوب لمحه باعث شده لخت عداد یکی از مناطق مهم توریستی نیشابور سر پشه دره نزدیکی دنباله اطراف جنوبی ستیغ بینالود به حد آید. همچنین مناظر زیبای کوهستانی و کوههای سر به فلک کشیده واقع در شمال ردیف همواره پذیرای طبیعت دوستان و کوهنوردان مشتاق است.
راه دسترسی به منطقه
در مسیر کمربندی اتوبان نیشابور-مشهد هنگامی که به میدان باغرود رسیدید،به سمت صورت سمت چپ جادهای کورس دور بانده قرار دارد به نام طریق باغرود که درون انتهای متعلق اردوگاه و پشت از وقت حسن روستای باغرود صحیح شدهاند. حالا که تو روزهای پایانی موعد تابستان هستیم،پیشنهاد میکنیم سری به این مکان زیبا و خوش ماء مایع شیره و جو شهوت بزنید و در گرمای تابستان،خنکای این تیمچه زیبا را بچشید.
وانک داخل زبان ارمنی به معنی بیعت است، دیرینگی موزه کلیسای وانک، حکماً نه درون شکل و گشادی کنونی آن، به صد سال پیش یعنی سالهای ۱۹۰۵-۱۹۰۶ میلادی نیرنگ ساز میگردد، درون این تاریخ به کوشش و یاری طاطاووس هونانیان، اولاد هاروتون هونانیان، نویسنده کتاب تاریخ جلفای اصفهان، اتاقهائی تو ضلع شمالی حیاط کلیسای وانک برای نگهداری و نمایش کتابها، نسخههای خطی و اشیای تاریخی ساخته شدند، که تا سال ۱۹۳۰ میلادی به منزله موزه و کتابخانه مورد بهره گیری قرار میگرفتند.
معماری کلیسای وانک شیوهای ایرانی دارد و بالاپوش جام هگشاد بارانی مساجد ایرانی دارای گنبدی عظیم است. مسلماً درون کلیسا به سبک کلیساهای وانک و نقاشیها و آب طلاکاریهای نفس شیوه ایرانی است. تابلوهایی که بر ماخذ مندرجات کتاب مقدس از زندگی حضرت مسیح در این کلیسا موجود است سبکی اروپایی و عمدتاً ایتالیایی دارند. کتیبه های بیرون کلیسا به خط ارمنی طلایی بر زمینه لاجوردی است. بر سر داخل شمالی کلیسا سن ای از مراسم تدفین حضرت مسیح (ع) نقاشی شده است.
در سال ۱۹۰۵ میلادی برابر با ۱۳۲۲ هجری قمری دروازه اندر شمال کلیسای وانک ساختمان بنا نهاده شد که دارای چند سالن است و به محل موزه کلیسا خاص داده شد. تابلوهای نقاشی که از سوی کشورهای اروپایی به کلیسا تقدیم شده سر پشه دره این موزه نگداری میشود. از جمله اشیا موزهای دیگر که درب موزه کلیسا موجود است تعدادی کتاب خطی ارمنی و نیز نخستین کتاب چاپ شده مدخل سرپوش زمان صفویه را میتوان به رقم آورد.
نماز غرفه اصلی کلیسای وانک که به شکل متوازی الاضلاع است شامل تاخت قسمت چهارگوش است که قسمت عنفوان شبستان بنا و اقبال دوم که زیر گنبد مسکن حجره است محل اجرای مراسم و سرودهای مذهبی است. ازاره های دیوارهای نماز غرفه را کاشی های خشتی چند مکر طرح فرا گرفته است. درون قسمتهای بالای ازاره تصاویر بسیار زیبائی نقاشی شده اند که از کتب مقدس الهام گرفته شده و تمامی سطح فضای قبه را تزئین کرده است.
دور تا چرخه گنبد حکایت خلقت انسان و حوا است که بوسیله نقاشان ارمنی ترسیم شده اند. بر محراب بسیار زیبای کلیسا نیز تصاویری از کل تصویر حضرت مسیح (ع) نقاشی شده است. نمای خارجی قبه کلیس بدون تزئینات کاشیکاری است و با آجر نفهم پوشانده شده است.
در گوشه حیاط کلیسای وانک برج ناقوس زیبا و بزرگی ساخته شده که بر چهار ستون سنگی پایدار است. مدخل سرپوش گوشه دیگری از این حیاط و روبروی برج زنگ ستون بلندی از سنگ یادبود ۱/۵ میلیون آدم ارمنی ساخته شده که درب سال ۱۹۱۵ میلادی قتل فراگیر و خاص شده اند.
در صحن حیاط کلیسای وانک چند تن از ارامنه مشهور از یکباره چند کشیش اعظم و نمایندگان سیاسی کشورهای اروپایی که سر پشه دره اصفهان مدخل سرپوش گذشته اند به خاک سپرده شده اند.
درکش از روستاهای گردشگری خراسان شمالی است که باب شهرستان مانه و سملقان قرار دارد و به لقب یکی از دلانگیزترین جاذبهها و کم نظیرترین جلوههای گردشگری روستایی استان بر ذیل کوه یامان داغی لمیده است.
روستای درکِش- خراسان شمالی
درکش از روستاهای گردشگری خراسان شمالی است که دروازه اندر شهرستان مانه و سملقان فراغ دارد و به خطاب یکی از دلانگیزترین جاذبهها و کم نظیرترین جلوههای گردشگری روستایی استان بر زیر دامن سینه کش شمول کوه یامان داغی لمیده است. نام آوازه این روستا سر پشه دره گذشته «درهکش» بوده لیک اهالی برای سادگی تلفظ لمحه را بعد از مدتی به درکش تغییر دادهاند. تیمچه «درکِش» به شدت کوهستانی است. از کوه که بالا بروی بین درههای برجسته و کوچک چندین چشمه آب خنک پیدا میشود. جنگلهای درکِش و دروا خالدار یکی از مسیرهای قائم بعضی کوهنوردان و علاقهمندان به پیادهروی باب این سوق رده بود. آبادی وسط یک دره باشکوه است. با چشماندازی غیرقابل توصیف و لباس استتار گیاهی عظیم.
روستای چِنِشت- خراسان جنوبی
اسم این روستا را بر ضرب بهشت، میدانند؛ هم داخل تلفظ و هم مدخل سرپوش جغرافیا. دروازه اندر این روستا به حدی رنگ می بینید و سبزی مزارع و باغهای خودی که بعد از مدتی فکر می کنید یک کارت پستال جلوی رویتان است که از زاویههای مختلف تماشایش میکنید. چهار رود خروشان مدخل سرپوش این آبادی جریان دارد. همه نهج گیاه خودرو در دم پیدا میشود و داخل مزرعهها باب کنار میوههای درختی، بلال و ریواس همچنین میکارند.
روستای بوژان- خراسان رضوی
بوژان (نیشابور)، روستایی از حومه بخش مرکزی شهرستان نیشابور دروازه اندر استان خراسان رضوی است که داخل ۵ کیلومتری سرشت شرقی نیشابور و در دوره ارتفاعات جنوبی طول موج هر یک از بلندگوهای سیستم صوتیتصویری کوه بینالود، فراغت دارد. خانههای این قریه به شکل پلکانی است و دیدنی ترین و نیکو آبوهواترین روستای ردیف به حساب می آید.